Bij zijn vorige advocatenkantoor heeft mr. dr. ing. Peter de Haan veel ervaring opgedaan met het procederen namens houthandelaren en houtimporteurs tegen handhavingsbesluiten van de NVWA. De NVWA legt lasten onder dwangsom op tegen beweerdelijke overtredingen van de Houtverordening.

Eerst ontvangt u een vooraankondiging last onder dwangsom van de NVWA. Daarin staat veelal dat u twee weken de tijd heeft om te reageren. Het is altijd aan te raden om te reageren en te verzoeken om een gesprek. Zolang de last onder dwangsom nog niet is opgelegd, is het handhavingstraject namelijk nog niet begonnen.

Daarnaast is het verstandig om tegen de last onder dwangsom zelf te procederen en niet te wachten op de invorderingsbeschikking waarbij de NVWA daadwerkelijk de dwangsommen int. Tegen de invorderingsbeschikking kunt u eigenlijk alleen nog maar aanvoeren dat de last niet is overtreden en/of dat sprake is van verjaring waardoor de NVWA niet meer kan invorderen. In het kader van de procedure tegen de daaraan voorafgaande last onder dwangsom kunt u veel meer aanvoeren. Zo kunt u onderbouwen waarom de Houtverordening niet is overtreden, dat er bijzondere omstandigheden zijn waardoor de NVWA van handhaving moet afzien en dat de dwangsommen te hoog zijn.

De ervaring van Peter is dat de NVWA in de lasten onder dwangsom geen duidelijke last oplegt waardoor u in het duister tast wat u moet doen opdat geen dwangsommen verbeuren. Veelal staat in de last slechts dat de Houtverordening niet mag worden overtreden. De lasten zijn vaak zo ruim dat die gelden voor alle houtsoorten uit alle landen. Met andere woorden, als u hout vanuit buiten de Europese Unie in de interne markt importeert en u voldoet niet aan het stelsel van zorgvuldigheidseisen (zonder dat de NVWA uitschrijft wat u niet goed zou doen) dan verbeurt u dwangsommen.

De NVWA is op grond van de Houtverordening verplicht tot ‘guidance’ en dient u als marktdeelnemer te helpen om aan het stelsel van zorgvuldigheidseisen te voldoen. In de praktijk valt de bereidheid tot begeleiding echter tegen. Zo nodig kan de NVWA wel om een bestuurlijk rechtsoordeel worden gevraagd of kan een kort geding worden opgestart om de NVWA te dwingen aan tafel te gaan zitten.

Normaal gesproken levert een verzoek om een bestuurlijk rechtsoordeel geen appellabel besluit op waarover u bij de bestuursrechter kunt procederen. De Raad van State oordeelt in het algemeen dat dan maar een vergunning moet worden aangevraagd of handhaving dient te worden afgewacht. Het is echter niet mogelijk om een vergunning aan te vragen voor het importeren van hout de Europese Unie in. Handhaving kan weliswaar worden afgewacht maar dat heeft zeer grote nadelen voor uw bedrijfsvoering. De NVWA kan immers dwangsommen opleggen die in de honderdduizenden euro’s lopen en daarnaast is er ook nog het risico op inbeslagname van het hout. Indien u kunt onderbouwen dat van u niet kan worden gevergd om handhaving af te wachten, dan kunt u bij de bestuursrechter aanvoeren dat de reactie van de NVWA een appellabel besluit is en dat de bestuursrechter daarover dient te oordelen.

De NVWA handhaaft met name als u als marktdeelnemer hout in de Europese Unie invoert. De kans op handhaving is kleiner als u als handelaar hout koopt van een Europese marktdeelnemer, waarbij laatstgenoemde voor eigen rekening en risico het hout de interne markt heeft ingevoerd. In de Houtverordening worden namelijk minder strenge regels gesteld aan een handelaar dan aan een marktdeelnemer.